Perforatie

Een penetrerende verwonding van de oogbolwand

Wanneer wordt vermoed dat er sprake is van een penetrerende verwonding van de oogbolwand, moet het oog van het slachtoffer met rust worden gelaten en voorzichtig worden afgedekt met een hard kapje om iedere druk op het oog te vermijden en het oog tevens tegen stof en vuil te beschermen.

Een zachte lap of een gaasje kan juist schade opleveren, omdat hierbij druk op het oog mogelijk blijft door het verband zelf of door wrijven. Leg dus zeker géén drukverband aan!

Het oog of beide ogen kunnen het beste rustig zonder te knijpen dicht worden gehouden. Als hard kapje kan desnoods een wat groter dekseltje van een potje worden gebruikt dat met pleisters voorzichtig over het oog heen wordt geplakt.

Snelheid zonder overhaasten is belangrijk. Laat daarom iemand een spoedconsult bij een oogarts en het vervoer erheen regelen.

Vervoer in half zittende houding is het beste. Kan dit niet snel gebeuren, dan heeft gewoon zittend vervoer de voorkeur boven lang wachten. De betrokkene moet zich zo rustig mogelijk houden, dus niet spannen, bukken of heftig de neus snuiten. Laat niets meer eten of drinken in verband met een eventuele operatie onder narcose.

Een open verwonding van de oogbol

Wanneer moet aan een open verwonding van de oogbol worden gedacht?

1. 1.De beste en eerste aanwijzing hiervoor is de aard van het ongeluk. De kans op een penetratie is bijvoorbeeld zeer groot bij een verwonding door een mes, schaar of glas, een scherp potlood of een pen, staaldraad of een scherpe staalsplinter die met kracht en grote snelheid tegen het oog is gekomen. Het laatste komt voor bij het slaan met een hamer op een beitel.
   

2. 2.Een tweede kenmerk is het ontbreken van heftige pijn die bij een oppervlakkige verwonding of bij een vuiltje onder het bovenooglid wordt gevoeld. De reden is dat het oog aan de buitenzijde zeer gevoelig voor pijn is, terwijl binnenin het oog pijngevoel vrijwel ontbreekt. 
   

3. 3.Verder loopt bij een open verwonding het oogvocht uit de voorste oogkamer weg, waardoor ook de oogdruk als bij een lekke bal wegvalt. Dit geeft echter geen zekerheid, omdat weglopen van oogvocht moeilijk te onderscheiden is van een heftig tranend oog en omdat voelen of het oog zijn normale spanning heeft helemaal uit den boze is. Bij een penetrerende verwonding is het zien altijd verminderd, maar bij heftig tranen is het zien ook verminderd.
   

4. 4.Een vrijwel zeker kenmerk is een niet mooie ronde pupil. Soms is de wond zelf duidelijk genoeg bijvoorbeeld als het hoornvlies helemaal open ligt. Probeer echter niet hoe dan ook het oog te bekijken, wanneer het slachtoffer de ogen dichthoudt. In ieder geval mag het oog niet worden opengetrokken om het te kunnen bekijken. Hiermee kan bij een perforatie/penetrerende verwonding veel schade worden berokkend! 
   

Stukje staal

De oorzaak, hamer en beitel, slaan met metaal op metaal en het ontbreken van pijn zijn de enige houvast.

Veelal is alleen een tik tegen het oog gevoeld en wordt niets aan de buitenkant van het oog gevonden. Een oogarts zal altijd de patiënt moeten bekijken.

Onderzoek en voorbereiding op de operatie

Het onderzoek bij de oogarts gebeurt heel voorzichtig.

Ook hij zal iedere druk op het oog vermijden en zodra hij een perforatie vermoedt het onderzoek in narcose voortzetten om direct erna te kunnen opereren. Daarom is het zo van belang dat het slachtoffer na het ongeval niets meer eet of drinkt.

Wanneer het om een metaalsplinter gaat en de oogarts aan de buitenzijde van het oog geen afwijking bespeurt, zal vaak een röntgenfoto of CT-scan worden gemaakt om na te gaan of een metaaldeeltje (corpus alienum) binnenin het oog of de oogkas zit.

Om beschadiging van het netvlies te voorkomen moet het metaaldeeltje eruit worden gehaald. Omdat het inwendige van het oog zeer vatbaar is voor infecties, zal bij een open verwonding voorafgaand aan de operatie een bacteriekweek worden ingezet van het slijm aan de buitenzijde van het oog, om na de operatie het goede antibioticum te kunnen geven. De oogarts zal ook vragen wanneer de laatste tetanus-injectie is geweest en bij twijfel hierover de injectie laten herhalen.