Op de kaart is te zien dat de meeste ZBC's (zelfstandige behandelcentra) geconcentreerd liggen in en rondom de vier grote steden; elders komen niet zoveel ZBC's voor.

Door de invoering van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) bestaat de term zelfstandige behandelcentra eigenlijk niet meer. Er bestaan alleen nog "instellingen voor medisch-specialistische zorg" (IMSZ). Dit is ook de officiële aanduiding voor algemene, academische en categorale ziekenhuizen.

De voormalige ZBC's onderscheiden zich van de ziekenhuizen of andere instellingen voor medisch-specialistische zorg doordat ze geen zorg met verblijf leveren.  Hun functie ligt vooral in zorg waarvoor de patiënt niet hoeft te worden opgenomen.

Om een duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen de IMSZ mét en IMSZ zonder zorg met verblijf hanteren we hier nog de oude term ZBC.

Extramurale zorg vindt plaats in Zelfstandige Behandelcentra (ZBC's) en in eenpersoonspraktijken. Een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) is een door de overheid erkende kliniek en biedt verzekerde zorg volgens de Ziekenfondswet.

ZBC's moeten een organisatorisch verband zonder winstoogmerk vormen.

Organisatorisch verband' betekent dat twee of meer specialisten onderling moeten samenwerken en gericht moeten zijn opzorgverlening.Eenpersoonspraktijken vallen dus niet onder de definitie van een ZBC.Al het andere dan een ZBC is een privé-kliniek.

Op 1 januari 2005 waren er 79 ZBC's. Daarnaast zijn er nog ongeveer 70 privé-klinieken. De meeste ZBC's zijn in of rondom de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zijn gevestigd; elders komen niet zoveel ZBC's voor.Wat is dan een privé-kliniek? Deze biedt zorg die niet valt onder de Ziekenfondswet, zoals refractiechirurgie en een groot deel van de plastische chirurgie.