Basaalcelcarcinomen vormen ongeveer 90 procent en plaveiselcelcarcinomen 5 procent of meer van alle ooglidkankers, terwijl melanomen ongeveer 1-2 procent uitmaken.
Basaalcelcarcinomen van het ooglid treffen naar schatting 16,9 mannen en 12,4 vrouwen per 100.000 mensen in de VS elk jaar, en hoewel basaalcelcarcinomen elders op het lichaam zich zelden verspreiden, hebben basaalcelcarcinomen van het ooglid een aanzienlijk risico om zich naar het oog zelf te verspreiden en omliggende gebieden, waardoor het oog ernstig beschadigd raakt en het gezicht vervormd raakt.
Plaveiselcelcarcinomen hebben een snellere groeisnelheid en een groter verspreidings-potentieel.
Beide soorten kanker komen voornamelijk voor bij patiënten met een voorgeschiedenis van blootstelling aan de zon.
Maligne melanoom kan zich snel verspreiden en kan dodelijk zijn als het niet onmiddellijk wordt behandeld. Melanomen zijn in verband gebracht met een geschiedenis van intense, onderbroken blootstelling aan de zon en zonnebrand.
Bij vroegtijdige diagnose en behandeling reageren ooglidkankers meestal goed op operaties en nazorg, waarbij het oog en het ooglid grotendeels de normale functie behouden. Bij reconstructie blijven ze over het algemeen cosmetisch aantrekkelijk. Maar als ze niet worden behandeld zijn ze buitengewoon gevaarlijk en kunnen ze uiteindelijk zelfs de hersenen binnendringen.
Let op deze vroege waarschuwingssignalen
Een bult of bult die vaak bloedt of niet verdwijnt. Aanhoudende rode ogen of ontsteking van de oogleden die niet reageren op medicatie. Nieuw verworven platte of verhoogde pigment-vlekken met onregelmatige randen en groei, onverklaard verlies van wimpers. Als u een van deze waarschuwingssignalen heeft, raadpleeg dan een huidkankerspecialist of oogarts, ook als u geen ongemak voelt.
Ultraviolet licht veroorzaakt maculadegeneratie, staar, huidveroudering en kanker
De intensiteit van de ultraviolette straling in zonnestraling wordt uitgedrukt in de zogenoemde uv-index.
Bij een hoge UV-index is meer ultraviolette straling aanwezig dan bij een lage. Door een teveel aan ultraviolette straling kan de huid rood kleuren of verbranden, het kan zelfs huidkanker veroorzaken.
UVB straling is in dit verband het schadelijkst.
UVA heeft dezelfde effecten als UVB, maar in veel mindere mate.
UVC wordt door de atmosfeer gefilterd.
Zonnebrandcrèmes of -lotions bevatten daarom stoffen die bedoeld zijn om UVB-straling te blokkeren; sommige bevatten ook stoffen die tegen UVA beschermen.
Bestraling van de huid met ultraviolette straling is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van alle vormen van huidkanker: melanoom, basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom.
Ook veroudert de menselijke huid sneller naar mate hij in het verleden meer aan ultraviolette straling is blootgesteld; de huid wordt dunner en er ontstaan rimpels door beschadiging van het dieper gelegen elastisch bindweefsel. Deze gevolgen zijn blijvend, de schade wordt opgeteld.
Kinderen lopen daardoor het meeste risico op de lange termijn.
Wie wel in de zon komt doet er goed aan de blootstelling te beperken, bijvoorbeeld door het dragen van een T-shirt en een goede zonnebril, en zonnebrandcrème met voldoende hoge beschermingsfactor te gebruiken. Verbranding dient voorkomen te worden.
Het massaal zonnebaden heeft sinds de Tweede Wereldoorlog de kans op een melanoom met 2000% doen toenemen.
Blanken en mensen met een licht getinte huid kunnen de zon beter zoveel mogelijk mijden en zorgen voor bedekkende kleding in de buitenlucht.
Mensen met donkere tot zeer donkere huid zijn beter beschermd en hebben een veel kleiner risico op schade door blootstelling aan zonlicht.
De Lairessestraat 59 1071 NT Amsterdam 020-679 71 55 omca@me.com www.omca.nl
Amsterdam Eye Hospital
Oogziekenhuis Amsterdam