Maculadegeneratie ( LMD, AMD ) is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek.  Vaak wordt maculadegeneratie 'slijtage' van het netvlies genoemd. Alléén de macula is in staat tot het zien van fijne details.

Zoals in een fototoestel de film of de sensor de lichtgevoelige laag is, zo is het netvlies de lichtgevoelige laag van het oog. Rokers krijgen vijf maal vaker maculadegeneratie dan niet-rokers. Rokers met aanleg voor AMD krijgen deze aandoening 40-100 maal vaker.

Het centrale deel van netvlies (de macula) zorgt voor het waarnemen van kleine details.

Dit wordt mogelijk gemaakt doordat in het centrum de grootste concentratie aan contrast- en kleurenzien cellen (de kegeltjes) aanwezig is.

Het overige deel van het netvlies zorgt voor het perifere zien (de grootste concentratie aan staafjes).

Bewegingen kunnen met dit deel van het netvlies juist goed onderscheiden worden.

Denk aan het opmerkzaam worden dat iemand met de auto of de fiets van rechts op je afkomt, daarna wordt er pas met het centrum van het netvlies naar gekeken en is er de gewaarwording van wat er precies te zien is.

Het afsterven van de kegeltjes wordt macula degeneratie genoemd.

Het scherpe zien verdwijnt en er blijft midden in het beeld een vlek achter.

De rest van het netvlies blijft dus wel werken, zodat men in staat blijft om zijn weg in huis en daar buiten min of meer zelfstandig te vinden, ook al mist men dan scherpte.

Eén op de vier rokers loopt het risico op maculadegeneratie. Gebruik van 20 gram alcohol per dag vergroot de kans op maculadegeneratie met 20%.

Wat is maculadegeneratie?

Leefregels voor het voor het behoud van uw gezichtsvermogen

Stop met roken en alcohol.

Verlaag uw lichaamsgewicht naar een BMI van 19-24.

Zorg voor voldoende lichaamsbeweging.

Gebruik voeding met veel fruit en donkere bladgroenten (spinazie, groene kool, boerenkool), tofu, pijnboom-pitten en walnoten.  Beperk uw vlees-consumptie en eet driemaal per week vis. Vegetariërs kunnen plantaardige Omega 3 aan het dieet toevoegen, dit is zelfs nog beter dan de dierlijk variant.

Beperk het gebruik van koolhydraatrijke voeding.

Gebruik voedingssupplementen overeenkomend met de samenstelling van de AREDS2 studie (Vit C 500 mg, Vit E 400 IU, Zinkoxide 40 mg, Koper 2 mg.) Beta-Caroteen is uit de AREDS2 formule verwijderd. Toegevoegd aan de supplementen zijn Luteine en Zeaxantine.

Een hogere omega-3 vetzuur inname blijkt samen te hangen met een kleinere kans op maculadegeneratie.

Bescherm de ogen tegen zonlicht met een goede zonnebril. Dit geldt ook voor andere UV bronnen.  Teveel UV en blauw licht kan op langere termijn leiden tot schade aan het oog in de vorm van staar en maculadegeneratie.

Het droge stadium van maculadegeneratie ( AMD / LMD )

Deze vorm begint als kleine bleekgele afzettingen, 'drusen' genoemd, die zich beginnen op te hopen in de macula. Het optreden van deze drusen gaat samen met vermindering van het aantal kegeltjes in de macula, waardoor het zien zal verslechteren.

Dit is een sluipend en zéér langzaam verlopend proces, waarbij het vele jaren kan duren, voordat het zien achteruit gaat. Gewoonlijk zijn beide ogen min of meer gelijk aangedaan.

Het is bij de droge maculadegeneratie belangrijk dat u in de gaten houdt of er vertekening gaat optreden in de beelden van de omgeving zoals een bocht in een raamkozijn of regel van een schrift.

Dit kan wijzen op het ontstaan van de ernstiger 'natte' vorm.

Natte maculadegeneratie is een droge maculadegeneratie die door vaatnieuwvorming is overgegaan in de natte vorm. Aan de basis ligt altijd een droge maculadegeneratie die geleidelijk aan het centrale gezichtsvermogen aantast.

Bij natte maculadegeneratie verloopt het verlies van het gezichtsvermogen sneller.

VEGF-A - Vascular Endothelial Growth factor - komt in hoge concentraties voor in de ogen van patiënten met AMD. VEGF-A is een soort noodsignaal van het netvlies met het dringende verzoek om meer voeding en zuurstof. Als reactie hierop laat het lichaam nieuwe bloedvaten uitgroeien in het maculagebied.

Helaas zijn dit bloedvaten met een slechte en onvolledige vaatwand waaruit spontaan bloedserum het oog in lekt. Op deze manier verergert deze goed bedoelde hulp de situatie alleen maar, en richt de macula te gronde. In een latere fase gaan deze vaten ook bloeden en veroorzaken zo nog meer schade. Bloed beschadigt de lichtgevoelige cellen in het netvlies, wat een snelle en ernstige achteruitgang van het gezichtsvermogen veroorzaakt.

Uiteindelijk ontstaat een litteken in de macula met verlies van het centrale zien als gevolg.

Door VEGF-A te blokkeren vermindert de groei van de bloedvaten en de lekkage

Om een natte maculadegeneratie weer terug te brengen naar de droge vorm worden maandelijkse anti-VEGF injecties in het aangedane oog gegeven.

Vaak is het niet mogelijk de gezichtsscherpte te verbeteren.

Echter ook in het droge stadium gaat het degeneratieproces helaas gewoon door - alleen langzamer dan in het natte stadium.